526 पटक हेरिएको काठमाडौं । नेपाली समाजमा आजको दिनमा सबैभन्दा आलोचित व्यक्ति कोही छन् भने ती हुन् – प्रधानन्यायाधीश गोपाल पराजुली । र, सबैभन्दा बढी चर्चित कोही छन् भने उनी हुन्- डा. गोविन्द केसी । तर, यी दुईका बीचमा कहाँनेर छिन् प्रधानन्यायाधीश गोपाल पराजुलीकी कान्छी श्रीमती वासन्ता गौतम पराजुली ?
झट्ट हेर्दा सामान्य ग्रामीण महिलाजस्तै सरल देखिने वासन्ता गौतम नेपाल सरकारकी उपसचिव रहिछिन् (अनलाइनखबरले यसअघि उनलाई गृहिणी लेखेको थियो ।) मंगलबार बेलुका अन्तरवार्ताका लागि हामी बालुवाटारस्थित प्रधानन्यायाधीशनिवासमा पुग्दा उनी भर्खरै अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगबाट फर्कँदै थिइन् ।
डा. गोविन्द केसी भर्सेस गोपाल पराजुलीबीचको द्वन्द्वका कारण कतिपय मानिसले हामीलाई के आरोप लगाउन सक्छन् भने प्रधानन्यायाधीशकी पत्नीको अन्तर्वार्ता लिएर अनलाइनखबरले कतै प्रधानन्यायाधीश पराजुलीलाई चोख्याउन खोजेको त होइन ? तर, हाम्रो ध्येय पराजुलीमाथि लागेका आरोपको खण्डन गर्ने नभएर उत्खनन गर्ने मात्रै हो । प्रश्नहरुको उत्खखन गर्नु मिडियाको धर्म हो ।
यही सिलसिलामा अनलाइनखबरले प्रधानन्यायाधीश पत्नी बासन्तालाई निर्मम प्रश्नहरु सोधेको छ । र, हाम्रा निर्मम प्रश्नहरुको जवाफ पनि उनले उस्तै निर्मम ढंगले नै दिइन् ।
यदि प्रधानन्यायाधीश पराजुली भ्रष्टाचारी हुन् भने श्रीमानविरुद्ध आफू पनि छोरालाई समेत लिएर माइतीघर मण्डलामा डा. गोविन्द केसीसँगै उभिन तयार रहेको बताउँदै बासन्ताले भनिन्- मलाई डा. केसीसँग भेट गर्न मन छ ।
चौथी श्रीमतीका रुपमा गोपाल पराजुलीसँगको विवाहको प्रशंगमा सोधिएको प्रश्नमा उनको जवाफ छ- ‘धेरै महिलाहरुले सुन्दर संसारको कल्पना र सपनाले विवाह गर्छन् । म सपनाको घर सजाउन होइन, भत्किएको मन र विक्षिप्त भएको परिवारिवारिक दायित्व बोक्न आएकी थिएँ ।’
तपाईं वासन्ता पराजुली कि वासन्ता गौतम ?
घरबाहिर र जागिरमा म वासन्ता गौतम हुँ । विवाहअघि नै नागरिकता बनाएर कलेज पढाउन थालेका कारणले म घर बाहिर वासन्ता गौतमकै रुपमा चिनिन्छु । घरभित्र चाहिँ वासन्ता पराजुली, श्रीमान् पराजुलीकी श्रीमती ।
तपाईंलाई श्रीमान् पराजुलीकी चौथी श्रीमती भनेर सम्वोधन गर्दा कस्तो लाग्छ ?
मैले उहाँका तीन श्रीमतीलाई देखिनँ । सायद यही कारण हुन सक्छ, म आफू चौथी हुँ भन्ने लाग्दैन । विवाह गरेको १९ वर्ष भयो । त्यसम्ाध्येका १५ वर्ष चौथी हुँ भन्ने कुरा मलाई सम्झनामा पनि भएन र त्यस्तो कुनै कुरा महसुस पनि भएन । धन्यवाद, केही वर्षयता ‘चर्चित’ मिडियाहरुले मलाई म चौथी भनेर सम्झाइरहन्छन् ।
भनेपछि श्रीमान् पराजुलीले चारवटा विवाह गरेको सत्य हो ?
सत्य हो । तर, हाम्रो बौद्धिक समाज कति असंवेदनशील छ भने मलाई श्रीमानकी चौथी श्रीमतीका रुपमा चित्रित गरिरहन्छ । तर, अर्थशास्त्रमा मास्टर डिग्री गरेकी, एकसाथ कलेज पनि पढाउने र तुलसीपुरमा युएनडीपीको जागिर खाने सक्षम महिलाले किन चौथो श्रीमतीका रुपमा पराजुलीको घरमा प्रवेश गरेँ होला ? हाम्रो बौद्धिक समाज यसको खोजी पनि गर्दैन र चासो पनि राख्दैनन् ।
मैले तपाईंहरुका केही आफन्तलाई भेटेको छु र श्रीमान् पराजुलीका बारेमा केही बुझेर पनि आएको छु । तपाईं सत्य बोल्न तयार हुनुहुन्छ ?
राम्रो गर्नुभयो । सत्य र न्यायको पक्षमा अडिग रहने मेरो सदैव प्रयास रहेको छ । किनभने मेरो पालन-पोषण र संस्कार पनि त्यस्तै रह्यो ।
तपाईंले बुझ्नु नै भयो होला, मेरा बुवा समाजसेवी र शिक्षासेवी हुनुहुन्थ्यो । छोरीहरुलाई रोलमोडलका रुपमा प्रस्तुत गर्न चाहनुहुन्थ्यो । यही कारण दाङमा जन्मिएका-हुर्किएका छोरीहरुलाई रोल्पामा लगेर पढाउनुभयो । रोल्पाको त्रिवेणी गाउँपालिका पुग्नुभयो भने त्यहाँ जनजागृति उच्च माध्यामिक विद्यालय राम्रोसँग सञ्चालन भएको देख्नुहुनेछ । त्यो विद्यालयको स्थापना मेरा बुवाको नेतृत्वमा भएको हो । उहाँ रोल्पाका छोरीहरुले पनि विद्यालय पढून् भन्ने चाहनुहुन्थ्यो । तर, लामो समयसम्म कसैले पनि छोरीहरुलाई पढाएनन् । यो देखेर बुवा विरक्त हुनुभयो र दाङबाट हामी चारजना छोरीलाई रोल्पा लैजानुभयो र ४ वर्ष पढाउनुभयो ।
हामी विद्यालय जान थालेको ३ वर्षमा त्यो विद्यालयमा २० जना छोरीहरु भर्ना भए । त्यसपछि मात्रै हामीले दाङ झर्ने अवसर पायौं ।
छोराहरुका विषयमा तपाईका बुवाको धारणा के थियो ?
बुवाले राम्रोसँग पढ्न पाउनुभएन । यही कारण, आफ्ना चार छोराहरुमध्ये एकजनालाई राष्ट्र बैंकको गभर्नर बनाउन चाहनुहुन्थ्यो । यही कारण कमर्श पढाउनुभयो । माइला छोरालाई न्यायाधीश बनाउन चाहनुहुन्थ्यो, यही कारण कानुन पढाउनु भयो । तेस्रो छोरालाई इन्जिनियर बनाएर देशको विकासको मोडल तयार पार्ने व्यक्ति बनाउन चाहनुहुन्थ्यो र कान्छोलाई डाक्टर बनाउन चाहनुहुन्थ्यो ।
छोराहरुलाई डाक्टर, इञ्जिनियर पनि बनाउनुभयो । कानुन पढेका माहिला दाइ बित्नुभयो । बुवाको पीडा कम गर्न सक्छु भनेर मैले कानुन पढें । यस अर्थमा उहाँमा पर्याप्त चेतना थियो । हाम्रो संस्कार नै अध्ययनशील र सेवाग्राही भएको लाग्छ ।
नेपालमा अहिले पनि छोरीको चाँडै विवाह गर्ने चलन छ । तपाईंको ३० वर्षको उमेरमा विवाह भएको देखिन्छ, किन ढिलो ?
म पहिलेदेखि नै अलि फरक तरिकाले सोच्थें । र, समाजमा देखेका अनौठा कुराहरुप्रति आफैंलाई विभिन्न किसिमको प्रश्न गर्थे । हाम्रो संयुक्त परिवार थियो । यो संयुक्त परिवारमा हामी छोरीहरुको मानमनितो हुन्थ्यो । खुट्टा ढोगिन्थ्यो । टीका लगाएर पैसा दिइन्थ्यो । धेरै काम गर्न लगाइँदैनथ्यो ।
तर, घरमा विवाह गरेर आउनुभएका भाउजूहरुले हामीभन्दा बढी काम गर्नुपर्दथ्यो । उहाँहरुको इज्जत पनि हाम्रो जति हुँदैनथ्यो । हामीभन्दा पछि त्यो पनि सामान्य किसिमको खाना खानुपर्दथ्यो । यो फरक देख्दा मलाई अनौठो लाग्थ्यो ।
अलिकति ठूली भएपछि थाहा पाएँ, उहाँहरुलाई ‘कन्यादान’ गरिएको हो । दानका रुपमा उहाँहरु हाम्रो घर आउनु भएको हो । छिमेकी पण्डितका घरमा दानमा धेरै गाईहरु आउँथे । दानमा आएका ती गाईको खाना पनि सामान्य पराल मात्रै हुन्थ्यो ।
यो देखेर मलाई दानमा कसैको घरमा जाने इच्छा भएन । बरु राम्रोसँग पढेर केही बन्ने इच्छा जागृत भयो । सुरुमा पढाइमा व्यस्त भएँ, पछि जागिर खाएर विवाह गर्छु भन्नेतिर लागियो । संघर्ष गर्दागर्दै २८ वर्ष भैसकेको पत्तै भएन ।
२८ वर्ष कि ३० वर्ष ?
एसएसलसी दिँदा म १४ वर्षकी थिएँ । त्योबेला १६ वर्ष नभई एसएलसी दिन पाइँदैन भन्ने चलन थियो । यही कारण रजिस्ट्रेसन भर्दा बुवाले १६ वर्ष बनाइदिनुभयो । जागिरमा र पढाइमा सधैं दुई वर्ष जेठी हुनुको कारण यही हो ।
मेरो फिजिकल बडी सधैं दुई वर्ष कम हुन्छ । खासमा मेरो विवाह २८ वर्षको उमेरमा भएको हो । तर, नागरिकताको हिसावले ३० वर्षकी हुँदा यो घरमा भित्रिएकी हुँ ।
अनि गोपाल पराजुलीको घरमा भित्रिँदा म चौथी श्रीमतीका रुपमा छिर्दैछु भन्ने जानकारी थियो ?
विवाह नगर्ने अडानमा बसिरहेका बेला मेरा बुवाआमा चारधाम जानुभएको थियो । फर्केर आएका बेला कसैले उहाँहरुलाई सोध्यो, ‘चारधाममा के माग्नुभयो ?’ उहाँहरुले सजिलै ‘यो छोरीको विवाह होस् भनेर माग्यौं’ भन्नुभयो । एउटी पढेलेखेकी युवती पनि माइतीका लागि बोझ बनेको देखेर मलाई नरमाइलो लाग्यो ।
यो सामाजिक सोचलाई परिवर्तन गर्न सक्तिनँ थिएँ । तर, यस्तो परिवारमा विवाह गर्न सक्थेँ, जसले मेरो वैवाहिक जीवनलार्इ सार्थकता प्रदान गरोस् ।
जुनबेला श्रीमान (गोपाल पराजुली) सँग विवाहको प्रस्ताव आयो र उहाँको जस्तो परिस्थिति मैले सुनें, मलाई लाग्यो, यो घरमा फगत म दानमा दुलही भएर मात्रै जान्नँ, एउटा परिवर्तनको माध्यम हुन्छु ।
